"Nie taki diabeł straszny…", czyli jak rozumieć standardy egzaminacyjne (na przykładzie egzaminu z 2003 roku)

Próby uruchomienia telewizji w Polsce były podejmowane jeszcze przed rokiem 1939. Prowadzone od 1935 roku prace badawcze nad przekazem telewizyjnym przerwała jednak II wojna światowa. Ich wznowienie stało się możliwe dopiero w roku 1947.

W październiku 1952 roku z eksperymentalnego studia w Warszawie został wyemitowany pierwszy polski program telewizyjny. Regularną (cotygodniową) emisję programów (najpierw półgodzinnych, później godzinnych) telewizja rozpoczęła od stycznia 1953 roku. Nadawane programy można było oglądać w kilkudziesięciu warszawskich świetlicach i klubach, w których zainstalowano odbiorniki telewizyjne. Zasięg nadajnika umieszczonego na 8. piętrze budynku w centrum stolicy był jednak niewielki.

Nadawanie dłuższych i bardziej różnorodnych programów oraz zwiększenie zasięgu odbioru stało się możliwe w roku 1954 dzięki uruchomieniu nowego studia telewizyjnego oraz nowej stacji nadawczej.

Na podstawie książki S. Miszczaka

Uczeń odczytuje różne teksty kultury:
proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym audycję radiową i telewizyjną, artykuł prasowy, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne.

Przykłady zadań:

1. Wybierz tytuł odpowiedni dla całego tekstu.

1. "Twórcy polskiej telewizji"
2. "Początki telewizji w Polsce"
3. "Wczoraj i dziś polskiej telewizji"
4. "Dzieje polskiego radia i telewizji"

2. Próby uruchomienia telewizji w Polsce podjęto

1. w pierwszej połowie XIX wieku.
2. w drugiej połowie XIX wieku.
3. w pierwszej połowie XX wieku.
4. w drugiej połowie XX wieku.

3. Pierwszy polski program telewizyjny nadano w roku

1. 1935
2. 1947
3. 1952
4. 1954

4. W roku 1953 audycje telewizyjne oglądano w Polsce

1. tylko w studiu telewizyjnym.
2. w kilkudziesięciu miejscach w Warszawie.
3. w każdym domu w Warszawie.
4. prawie w całym kraju.

uczeń rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności figur oraz rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w opisach diagramówuczeń rozpoznaje własności, porządkuje, wykorzystuje w sytuacjach praktycznych:

Przykład zadania:

5. Dzieci sporządzały w szkole słowniczek wyrazów związanych z telewizją. W którym szeregu uporządkowały je w kolejności alfabetycznej?

1. ekran, emisja, studio, spiker, kamera, kineskop
2. spiker, studio, kamera, kineskop, ekran, emisja
3. kamera, kineskop, spiker, studio, ekran, emisja
4. ekran, emisja, kamera, kineskop, spiker, studio

W instrukcji obsługi telewizora znalazły się następujące ostrzeżenia:

• Wyjmuj wtyczkę z gniazdka sieciowego, jeśli nie używasz telewizora przez dłuższy czas.
• Nie zdejmuj tylnej pokrywy odbiornika, ponieważ odsłonięte elementy znajdują się pod napięciem.
• Nie narażaj telewizora na działanie deszczu lub nadmiernej wilgoci.
• Unikaj wystawiania odbiornika na bezpośrednie działanie promieni słońca lub innych źródeł ciepła.

uczeń wyjaśnia na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenia techniczne, zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi:

Przykład zadania:

6. Instrukcja ostrzega, że nie powinno się:

1. odłączać telewizora od sieci na dłuższy czas.
2. stawiać na telewizorze doniczek z roślinami.
3. włączać telewizora do sieci za pomocą przedłużacza.
4. umieszczać telewizora z dala od kaloryfera lub pieca.

uczeń rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach i w opisach innych rysunków, wykonuje obliczenia dotyczące powierzchni, rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności figur:

Przykład zadania:

7. Pudło po telewizorze ma wysokość 64 cm i podstawę o wymiarach 60 cm i 70 cm. Marek chce je wykorzystać, by zrobić z kartonu okrągłą tarczę do gry "w strzałki". Ze ściany bocznej o największej powierzchni wyciął możliwie największe koło. Jaki jest promień tego koła?

1. 60 cm
2. 32 cm
3. 64 cm
4. 35 cm

TELEWIZOR

Z telewizorem trzeba rozważnie;
Wybierać to, co naprawdę uczy.
Albo to, co śmieszy.
Masz w sobie bowiem własny ekran: wyobraźnię,
I ją to właśnie uczyń –
Czarodziejką zwykłych rzeczy.
Dzbanek na stole, co światłami pryska,
Autobus w deszczu, lśniący niby okoń,
Smuga, którą zwełnia w niebie odrzutowiec…
To są również filmy, dziwne widowiska,
Naciesz nimi oko,
Innym to powiedz.
Jedni cię obśmieją: "Sam widziałem… eee tam".
Inni się zadziwią: "On chyba poeta".
A tyś po prostu fajny jest chłopaczek,
Co lubi trochę mądrzej
Niż inni popatrzeć.

Stanisław Grochowiakuczeń odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską) – teksty literackie, w tym utwory poetyckie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej – polskiej i światowej, rozpoznaje ich cechy charaktery-styczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne, określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu – rozumie pojęcia fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm:

Przykłady zadań:

8. Wiersz jest skierowany do:

1. telewizora.
2. wyobraźni.
3. twórcy filmowego.
4. młodego widza.

9. Z wiersza wynika, że "czarodziejką zwykłych rzeczy" może być:

1. dziwne widowisko.
2. film przyrodniczy.
3. nasza wyobraźnia.
4. ekran telewizyjny.

10. Z wiersza wynika, że "mądrzej popatrzeć" to znaczy:

1. oglądać dużo programów telewizyjnych.
2. wyruszyć w fantastyczną podróż.
3. napisać wiersz o zwykłych rzeczach.
4. samemu dostrzec niezwykłość świata.

11. Wiersz mówi, że to, co się zauważy, "mądrzej patrząc", warto:

1. zapisać w pamiętniku.
2. zapomnieć.
3. wspominać.
4. przekazać komuś.

12. W której zwrotce występują sformułowania z języka potocznego?

1. W pierwszej.
2. W drugiej.
3. W trzeciej.
4. W żadnej.

13. Osoba mówiąca w wierszu:

1. nalega i nakazuje.
2. prosi.
3. tłumaczy i zachęca.
4. dziwi się.

14. Wskaż porównanie:

1. "wyobraźnię […] uczyń czarodziejką"
2. "autobus […] lśniący niby okoń"
3. "a tyś […] fajny jest chłopaczek"
4. "masz w sobie […] własny ekran"

uczeń analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera wśród tych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach):

Przykład zadania:

15. Z którego programu telewizyjnego dowiesz się najwięcej o rzeczywistym świecie?

1. "Pokemon" – serial animowany.
2. "Wielka pogoń za balonem" – film fabularny.
3. "Mój szkolny kolega z Afryki" – reportaż.
4. "Od przedszkola do Opola" – program muzyczny.

uczeń wykonuje obliczenia dotyczące np. czasu, ustala sposób rozwiązania zadania:

Przykład zadania:

16. Badania wykazały, że w minionym roku mieszkańcy pewnego regionu spędzali przed telewizorem średnio po 30 godzin miesięcznie, z czego 60 procent przeznaczali na oglądanie filmów. Średnio po ile godzin miesięcznie mieszkańcy tego regionu oglądali filmy?

1. 3
2. 5
3. 15
4. 18

17. Artur ogląda telewizję przeciętnie 40 minut dziennie. Obliczył, że to 2/9 jego czasu wolnego. Ile czasu wolnego dziennie ma Artur?

1. 80 minut
2. 6 godzin
3. 3 godziny
4. 20 minut

Magda przez tydzień zapisywała w tabeli, ile czasu spędzała na oglądaniu programu telewizyjnego.

Dzień	Czas oglądania TV
poniedziałek	1 godzina i 10 minut
wtorek	1/3 godziny
środa	1 godzina i 20 minut
czwartek	1/2 godziny
piątek	15 minut
sobota	50 minut
niedziela	2 godziny

uczeń odczytuje dane z tabeli oraz odpowiada na proste pytania z nią związane i wykonuje obliczenia dotyczące czasu:

Przykłady zadań:

18. W którym dniu tygodnia Magda najkrócej oglądała telewizję?

1. We wtorek.
2. W czwartek.
3. W piątek.
4. W sobotę.

19. Ile czasu w całym tygodniu Magda spędziła na oglądaniu telewizji?

1. 6 godz. 5 min
2. 6 godz. 25 min
3. 5 godz. 35 min
4. 5 godz. 45 min

uczeń rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w opisach (diagramów), odczytuje dane z diagramu oraz odpowiada na proste pytania z nim związaneuczeń opisuje sytuację przedstawioną w zadaniu za pomocą wyrażenia arytmetycznego i prostego wyrażenia algebraicznego, ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania:

Przykłady zadań:

20. Szkolny komitet rodzicielski wygospodarował 2140 zł na zakup sprzętu telewizyjnego. Kupiono telewizor za 1389 zł i magnetowid za 699 zł. Za resztę postanowiono kupić kasety wideo. Jedna kaseta kosztuje 6 zł 40 gr. Ile kaset kupiono?:

Asia uwielbia godzinami oglądać telewizję. Któregoś dnia jej mama straciła cierpliwość:
– Asiu, jak możesz?! Już trzy godziny siedzisz przed telewizorem!
– Ależ mamo, to tylko 10 procent mojego wolnego czasu dzisiaj.

uczeń wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić wyjaśniając swoje stanowisko, używa odpowiednich argumentów, ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania.

 

Sprawdź kursy przygotowawcze w Warszawie – www.marka.edu.pl