Październik, to w szkołach czas konkursów i olimpiad przedmiotowych. Uczniowie mogą wtedy sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności w zawodach na etapie szkolnym, mając nadzieję, że przejdą do następnych etapów: rejonowego i wojewódzkiego. Tutaj kończą się zmagania dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Finałową rozgrywką dla uczniów szkół średnich jest etap ogólnopolski.

Uprawnienia zwycięzców konkursów przedmiotowych

Na laureatów i finalistów ostatniego etapu rywalizacji czekają atrakcyjne nagrody

• Laureaci mają otwartą drogę do wybranej przez siebie szkoły. Nie muszą też albo w ogóle zdawać egzaminu końcowego (tak jak jest w przypadku laureatów konkursów w szkole podstawowej) czy też przystępować do tej części egzaminu gimnazjalnego, która swoim programem obejmuje przedmiot konkursowy. Ponadto laureaci otrzymują na świadectwie ocenę celującą z tego przedmiotu.
• Finaliści nie mają już aż tak szerokich uprawnień. Muszą tak czy inaczej przystąpić do egzaminów końcowych, ale ich sukces będzie odnotowany na świadectwie jako wyjątkowe osiągnięcie ucznia. Dodatkowo gimnazjalista będący finalistą konkursu kuratoryjnego otrzymuje przy rekrutacji do szkoły średniej dodatkowe punkty. Ich liczba zależy od decyzji kuratora w danym województwie i waha się zwykle między 8 a 13. Można to sprawdzić, korzystając z tzw. „kalkulatora punktów” na portalu egzaminy.edu.pl.

Niestety, ci uczestnicy III etapu konkursu, którzy nie osiągnęli wyznaczonego minimum punktowego, zwykle nie mają prawa do tytułu finalisty i nie korzystają z opisanych powyżej przywilejów (wyjątkiem jest województwo wielkopolskie).

Nie wszystkie konkursy organizowane w szkole dają ich zwycięzcom przywileje przy rekrutacji. Decyduje o tym kurator, który co roku podaje na swojej stronie internetowej aktualny wykaz konkursów objętych jego patronatem.

W poszczególnych konkursach przedmiotowych, tzw. kuratoryjnych, bierze udział w różnych województwach od 3 do 6 tysięcy uczniów. Zwykle grono laureatów liczy około 100 osób, drugie tyle stanowią finaliści.

W zasadach organizacyjnych konkursów istnieje duża dowolność wynikająca z decyzji poszczególnych kuratorów. Na przykład w województwie wielkopolskim, aby uzyskać tytuł finalisty konkursu wystarczy tylko uczestniczyć w etapie wojewódzkim. Osiągnięty wynik nie jest tu istotny. Z kolei w województwie kujawsko-pomorskim i podlaskim tytuł finalisty otrzymuje tylko ten uczeń, który zdobył co najmniej 30% punktów.

Bez wątpienia najtrudniej mają uczestnicy konkursów w województwie mazowieckim. Tutaj, aby zostać finalistą trzeba zdobyć aż 60% punktów, a laureatem zostanie dopiero ten uczeń, który w końcowej rozgrywce osiągnie pułap 80% punktów. Jeszcze trzy lata temu wymagania były nieco mniejsze. By zostać finalistą wystarczyło bowiem zdobyć 50% punktów, a laureatem – 75% punktów możliwych do osiągnięcia.

Tak duże dysproporcje w wymaganiach wobec uczestników konkursów nagradzanych później preferencjami w trakcie rekrutacji, zaniepokoiły Rzecznika Praw Dziecka, Marka Michalika. Zwrócił się od do MEN z apelem, aby ujednolicono przepisy dla całego kraju, gdyż w obecnym kształcie są one niesprawiedliwe.

Jak wygląda konkurs przedmiotowy?

1.Na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum konkurs organizowany jest w trzech etapach – szkolnym, rejonowym i wojewódzkim, wyłącznie w formie pisemnej.

2.Wszystkie prace są kodowane.

3.Aby przejść do następnego etapu trzeba uzyskać pewien minimalny wynik procentowy, podany w regulaminie konkursu. Na przykład do etapu rejonowego klasyfikują się uczniowie, którzy na etapie szkolnym osiągnęli w województwie mazowieckim 85% pkt., kujawsko-pomorskim 65%, w wielkopolskim, ale już w podlaskim aż 90% pkt.

Co zrobić, aby zostać laureatem konkursu przedmiotowego?

1.Spróbuj rozwiązać testy z poprzednich edycji konkursu i to nie tylko tych, które odbyły się w Twoim województwie. Obfitą bazę takich testów znajdziesz na stronie egzaminy.edu.pl

2.Przypomnij sobie materiał zawarty w podręcznikach z trzech ostatnich lat nauki w szkole. Przeczytaj zalecaną przez organizatora literaturę przedmiotu. Pamiętaj jednak, że to nie wystarczy. Pewnie twoi konkurenci zrobią to samo co Ty. Musisz być w czymś od nich lepszy. Szukaj literatury popularnonaukowej z pewnością dostępnej w Twojej bibliotece szkolnej, czy publicznej.

3.Mnóstwo informacji znajdziesz w Internecie. Zacznij od Wikipedii, to bardzo dobre źródło wiedzy, ale dla pewności zawsze szukaj drugiego źródła informacji, np. innej strony internetowej lub książki. Nasze propozycje ciekawych stron www i publikacji zamieszczamy na naszym portalu tutaj.

4.Jeżeli szczęśliwie dotrzesz do ostatniego, wojewódzkiego etapu konkursu dla gimnazjalistów, to możesz spokojnie poszerzyć swoją bazę materiałów ćwiczeniowych o testy maturalne na poziomie podstawowym z danego przedmiotu. Poziom trudności jest tu zbliżony.

5.Najlepiej wystartuj w konkursie przedmiotowym kiedy jeszczej jesteś w klasie II gimnazjum lub klasie V szkoły podstawowej. Nawet jeżeli dużo nie zwojujesz, to z pewnością zdobędziesz potrzebne doświadczenie i wiedzę, które zaprocentują zarówno w kolejnej edycji konkursu, jak i na egzaminie końcowym.

Powodzenia.

Marek Urban